คู่มือปฏิบัติงาน หมายถึง เอกสารที่ใช้ประกอบการปฏิบัติงานใดงานหนึ่งที่กำหนดไว้ในมาตรฐานกำหนดตำแหน่ง มีคำอธิบายการปฏิบัติงาน ขั้นตอนการปฏิบัติงาน เส้นทางเดินของงาน (Workflow) ระบบติดตามประเมินผล ข้อมูลอ้างอิง มีเนื้อหาสาระที่สมบูรณ์ และมีรายละเอียดครอบคลุมเนื้อหาในแต่ละเรื่องในแต่ละงาน
รูปแบบที่ดีของ คู่มือปฏิบัติงาน
การเผยแพร่ คู่มือปฏิบัติงาน จะต้องประกอบด้วยกรณีใดกรณีหนึ่งดังนี้ 1. มีการเผยแพร่ด้วยวิธีการพิมพ์โดยโรงพิมพ์หรือสำนักพิมพ์ 2. จัดทำเป็นสำเนาเย็บเล่มและส่งเผยแพร่หน่วยงานภายในและหรือภายนอกมหาวิทยาลัยรวมกันไม่น้อยกว่า 3 แห่ง ซึ่งก่อนเผยแพร่ได้ผ่านกระบวนการกลั่นกรองและรับรองโดยผู้ทรงคุณวุฒิหรือผู้บังคับบัญชาแล้ว 3. หรือเผยแพร่ทางเว็บไซต์ของมหาวิทยาลัยหรือหน่วยงานต่าง ๆ ตามที่คณะกรรมการพิจารณากำหนดตำแหน่งระดับชำนาญการ ระดับเชี่ยวชาญและระดับเชี่ยวชาญพิเศษ ระดับมหาวิทยาลัยรับรอง ซึ่งก่อนเผยแพร่ได้ผ่านกระบวน การกลั่นกรองและรับรองโดยผู้ทรงคุณวุฒิหรือผู้บังคับบัญชาแล้ว และเพิ่มเติม คือ คู่มือการปฏิบัติงานที่จะนำเสนอนั้น จะต้องใช้ประกอบการปฏิบัติงานมาแล้วไม่น้อยกว่า 3 เดือน
โครงสร้างของคู่มือ
(ที่มา : ส่วนทรัพยากรมนุษย์และองค์กร (CP-15 –คำนิยามคู่มือการปฏิบัติงาน / คู่มือการให้บริการ / คู่มือแนะนำการใช้ห้องปฏิบัติการ และการเผยแพร่)
วิทยากรผู้เชี่ยวชาญจากนิด้า ปภาณภณ ปภ้งกรภูรินท์ อบรมเรื่อง การเขียน คู่มือการปฏิบัติงาน โดย จากการเข้าร่วมอบรมได้ความรู้เกี่ยวกับหลักการและองค์ประกอบในการเขียนคู่มือปฏิบัติงานว่า คู่มือการปฏิบัติงาน หมายถึง เอกสารที่เป็นการแสดงถึงเส้นทางการทำงานที่มีจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดที่ในเนื้อหา ประกอบด้วย
นอกจากนี้ยังมีส่วนประกอบเหมือนกันการทำงานวิจัยหรือวิทยานิพนธ์อีกด้วย เช่น หน้าปก สารบัญ บรรณานุกรม ภาคผนวก เป็นต้น
ฟังดูเหมือนง่ายเพราะมีรูปแบบที่ชัดเจน สามารถนำมาประยุกต์ทำได้ หากส่วนงานที่รับผิดชอบได้กำหนดส่วนประกอบและรูปแบบที่ชัดเจน
แต่สิ่งที่เรียนรู้ว่าในการเขียนตามที่เขากำหนดนั้นไม่ยาก แต่ต้องมีความรอบรู้และประสบการณ์มากพอประมาณ จึงจะสามารถเขียนได้ดี และเมื่อลงมือปฏิบัติจริง คงต้องอาศัยความเชี่ยวชาญและชำนาญในการเรียบเรียงเนื้อหา เพราะอ่านแล้วต้องเข้าใจ ต้องมีความเกี่ยวโยงกันทั้งเล่ม ทุกบท ทุกหน้า และทำอย่างไรถึงจะให้เนื้อหามีคุณภาพ ผ่านการพิจารณาจากกรรมการผู้่ทรงคุณวุฒิในระดับที่แสดงถึงคู่มือที่มีคุณภาพ
นั่นคือสิ่งที่ได้เรียนรู้จากการเข้าร่วมอบรมเมื่อเดือนมีนาคม 2563 และในตอนนี้มหาวิทยาลัยได้กำหนดเป็น OKR ให้ทุกคนต้องทำคู่มือปฏิบัติงานเป็นของตนเอง และได้มีการปรับปรุงระเบียบใหม่อีกครั้ง
ไฟล์แนบจากการเข้าอบรมการเขียนคู่มือปฏิบัติงาน วิทยากรจาก สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า)
-หลักและวิธีการจัดทำคู่มือปฏิบัติงาน (อบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้) โดย คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
-การเขียนคู่มือปฏิบัติงานข้าราชการตำแหน่งประเภททั่วไป
วิชาชีพเฉพาะ เชี่ยวชาญเฉพาะ และพนักงานมหาวิทยาลัย สายสนับสนุนวิชาการ
ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2553 โดย เสถียร คามีศักดิ์
เอกสาร ระเบียบ ประกาศ ข้อบังคับของมหาวิทยาลัยที่เกี่ยวข้อง
จากเว็บไซต์ ส่วนทรัพยากรมนุษย์และองค์กร
